Parę słów o...jarmużu, autor: Karmena Bartwicka

Jarmuż (Brassica oleracea var. sabellica L.) jest warzywem liściastym należącym do rodziny kapustnych. Od starożytności wykorzystywany, jako roślina uprawna, ale także, jako roślina ozdobna.

Jarmuż ma znaczącą wartość odżywczą, wysoki potencjał przeciwutleniający oraz aktywność prozdrowotną. Jarmuż tak jak inne warzywa kapustne charakteryzuje się znacznymi ilościami glukozynolanów (sinigryny, glukobrassicyny  i glukorafaninu).Ponadto jest bogatym źródłem witaminy C. Większą zawartość tej witaminy obserwuje się w jarmużu czerwonym, co oznacza, że ma większą aktywność przeciwzapalną.

Z przeglądu literaturowego wiemy, że w surowych posiekanych produktach zachodzi reakcja enzymu mirozynazy z prekursorem glukorafaninem w celu wytworzenia sulforafanu. Najlepiej spożywać jarmuż w surowej postaci, ponieważ ilość związków przeciwutleniających jest najwyższa. W wyniku gotowania w wodzie zaobserwowano znaczne obniżenie związków przeciwutleniających oraz straty witaminy C. Aktywność przeciwutleniająca zmniejszyła się .Warzywa kapustne m.in. jarmuż w postaci gotowanej, blanszowanej lub mrożonej nie wytwarzają sulforafanu, ponieważ następuje dezaktywacja enzymów. Rozwiązaniem na mrożony lub gotowany jarmuż czy inne warzywa z rodziny kapustnych jest dodanie surowego jarmużu, szczypty zmielonej gorczycy lub rzodkiew daikon czy chrzan lub wasabi.

Właściwości przeciwzapalne jarmużu mają znaczenie w zapobieganiu chorób przewlekłych mających związek z stresem oksydacyjnym tj. nowotwory, choroba wieńcowa i inne.

W przeglądzie piśmiennictwa znajdujemy informacje o wpływie jarmużu w odniesieniu do glikemii oraz profilu lipidowego. Zaobserwowano spadek glukozy we krwi oraz spadek poziomu cholesterolu całkowitego i LDL oraz zwiększenie HDL.

Bibliografia

1.      Sikora E , Bodziarczyk ja . Charakterystyka składu i właściwości przeciwutleniających jarmużu odmiany winterbor f1(brassica oleracea l. Var. Acephala), Acta Sci Pol Technol Aliment 2012; 11 (3): 239-48.

2.      Neugart S, Fiol M, Schreiner M, Rohn S, Zrenner R, Kroh LW, Krumbein A., Interaction of Moderate UV-B Exposure and Temperature on the Formation of Structurally Different Flavonol Glycosides and Hydroxycinnamic Acid Derivatives in Kale (Brassica oleracea var. sabellica). J Agric Food Chem.2014, 62 (18), pp 4054–4062

3.      Park S , Valan Arasu M , Lee MK , Chun JH , Seo JM , Lee SW , Al-Dhabi NA , Kim SJ . Quantification of glucosinolates, anthocyanins, free amino acids, and vitamin C in inbred lines of cabbage (Brassica oleracea L.). Food Chem. 2014, 145:77-85.

4.  http://faktydlazdrowia.pl/jak-zachowac-przeciwnowotworowe-wlasciwosci-brokulow-i-innych-warzyw-kapustnych-podczas-gotowania/

5.      Rokayya S  , Li CJ , Zhao Y , Li Y , Sun CH, Cabbage (Brassica oleracea L. var. capitata) phytochemicals with antioxidant and anti-inflammatory potential. Asian Pac J Cancer Prev, 2013;14(11):6657-62.

6.      Assad T  , Khan RA  , Feroz Z  . Evaluation of hypoglycemic and hypolipidemic activity of methanol extract of Brassica oleracea. Chin J Nat Med. 2014;12(9):648-53.

7.      Dosz EB  , Ku KM , Juvik JA , Jeffery EH Total myrosinase activity estimates in brassica vegetable produce. J Agric Food Chem. 2014;62(32):8094-100.

8.      Sikora E , Bodziarczyk ja . Influence of diet with kale on lipid peroxides and malondialdehyde levels in blood serum of laboratory rats over intoxication with paraquat. Acta Sci Pol Technol Aliment. 2013;12(1):91-9.

Źródło grafiki : Google grafika

MIKOŁAJKI NA PEDIATRYCZNYM ODDZIALE DIABETOLOGICZNYM - 17.12.2014

Święta Bożego Narodzenia to czas pełen radości, rodzinnych
chwil spędzonych razem oraz tradycyjnych przysmaków.
Jednak nie każde dziecko ma możliwość spędzenia tego wyjątkowego czasu w roku w domowym zaciszu; niektóre z
różnych powodów leżą na szpitalnym oddziale, często z dala od swoich
najbliższych. Dlatego studentki należące do naszego Koła wyszły z inicjatywą
przeprowadzenia edukacji żywieniowej na pediatrycznym oddziale
diabetologicznym, jednak żeby nie było zbyt nudno i „szkolnie” całe zajęcia przyjęły
formę świątecznej zabawy. Oprócz dietetycznego aspektu, czyli nauki
piramidy zdrowego żywienia, mali pacjenci mogli sprawdzić swoją wiedzę w quizie
o świątecznych potrawach. Największą atrakcją (może już nie tak
dietetyczną) okazało się dekorowanie własnoręcznie upieczonych pierniczków
i upieczonych wcześniej suszonych pomarańczy. Atmosfera zbliżających świąt
udzieliła się i nam i pomagałyśmy w przystrajaniu ozdób.
Mamy nadzieję, że nasza wizyta choć trochę umiliła czas
dzielnym pacjentom, a rodzicom własnoręcznie wykonane ozdoby oraz żywieniowa wiedza przekazana przez nas przypomną o zdrowym odżywianiu w czasie tych świąt.

O cukrzycy w dwóch słowach, autor: Monika Rafałowska

W ramach listopadowych akcji naszego Koła, jako podsumowanie i uzupełnienie, kilka słów odnośnie profilaktyki cukrzycy typu 2.

            Mimo, iż o cukrzycy mówi się dziś dosyć często to rok rocznie przybywa osób dotkniętych tą chorobą! W Polsce cierpi już około 3 mln osób.

           

            Cukrzyca jest chorobą charakteryzującą się zwiększonym stężeniem glukozy we krwi, zwanym hiperglikemią. Może być to spowodowane zaburzeniami wydzielania lub też działania insuliny. Rozwój cukrzycy związany jest z narastającą insulinoopornością (oporność komórek i tkanek na działanie insuliny), która na ogół zaczyna się wiele lat przed wystąpieniem jawnej cukrzycy.

           

            Istnieje kilka czynników zwiększających ryzyko zachorowania na cukrzycę Należą do nich głównie:

•  nadwaga (BMI ≥ 25 kg/m²)

•  niska aktywność fizyczna

•  cukrzyca występująca w rodzinie

•  nadciśnienie tętnicze ( ≥ 140/90mmHg)

•  hiperlipidemia (stężenie cholesterolu HDL ≤ 40mg/dl)

•  choroba układu sercowo-naczyniowego

•  zespół policystycznych jajników (PCOS)

•  stwierdzona w poprzednich badaniach nieprawidłowa glikemia na czczo ( > 100 mg/dl)

            Osoby znajdujące się w grupie ryzyka w szczególny sposób powinny zatroszczyć się o zmianę dotychczasowego stylu życia na zdrowszy. Ważnym elementem jest tu aktywność fizyczna, gdyż ona pozwala organizmowi spożytkować ewentualny nadmiar energii dostarczonej z pożywienia oraz usprawnić funkcjonowanie np. układu krwionośnego. Ponadto regularna aktywność fizyczna w ilości minimum 150 min/tygodniowo zmniejsza ryzyko powstawania cukrzycy o ok.65 %.

            Kolejnym aspektem, dość często bagatelizowanym, jest zdrowy sen, który powinien trwać 7-8 godzin na dobę. Brak snu zmniejsza insulinowrażliwość tkanek i komórek poprzez zwiększanie stężenia kortyzolu (tzw. hormon stresu). Co ważne odpowiedni sen chroni nas również przed rozwojem nadwagi i otyłości. Podczas snu reguluje się poziom leptyny, która bierze udział w długoterminowej regulacji pobierania pokarmu, a także zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę.

            Istotnym czynnikiem w profilaktyce cukrzycy jest oczywiście prawidłowa dieta! Ważne jest aby w codziennej diecie kierować się kilkoma prostymi wskazówkami:

•  wybierać węglowodany złożone (pełnoziarniste pieczywo, ryż, kasze), które z jednej strony dostarczają niezbędnych składników odżywczych z drugiej zaś są bogatym źródłem błonnika pokarmowego. Z tych też powodów spożywanie węglowodanów złożonych, przy jednoczesnym ograniczaniu węglowodanów prostych (np. sacharoza, białe pieczywo) chroni przed rozwojem insulinooporności.

•  unikać spożywanie nasyconych kwasów tłuszczowych, których źródłem są np. wołowina, wieprzowina, masło, masło kakaowe, olej palmowy.

•  unikać spożywania kwasów tłuszczowych typu trans (inaczej utwardzone oleje roślinne). Źródeł tłuszczów trans jest wiele. Można je między innymi znaleźć: we wszelkiego rodzaju fast foodach, a także w chipsach, paluszkach, słodyczach i innych „smacznych” przekąskach. Są one niebezpieczne ponieważ powodują wzrost cholesterolu (frakcja LDL) we krwi, którego następstwem mogą być m.in. choroby układu krążenia.

•  wybierać produkty bogate w NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe), które zmniejszają ryzyko insulinooporności, podnosząc przy tym poziom „dobrego” cholesterolu (HDL). Ich źródła to m.in. oliwa z oliwek, olej lniany czy też ryby morskie (makrela, śledź, łosoś).

•  spożywać produkty i potrawy o średnim bądź niskim indeksie glikemicznym (IG). Dzięki temu glukoza stopniowo uwalniana do krwi nie powoduje nagłego i wysokiego wzrostu insuliny, chroniąc przed wspominaną już insulinoopornością.

•  spożywać produkty bogate w magnez oraz witaminę D. Magnez odgrywa istotną rolę w regulacji działania insuliny, natomiast witamina D bierze udział w regulacji pracy komórek trzustki oraz w produkcji insuliny. Bogate w magnez są m.in.: produkty zbożowe, pestki dyni, migdały oraz szpinak. Witamina D w dużych ilościach znajduje się w olejach z wątroby ryb (tran). Ponadto witamina D może syntetyzować się w naszej skórze przy udziale promieniowania UV, czyli ekspozycji na światło słoneczne.

Warto pamiętać, że jesteśmy odpowiedzialni za stan naszego zdrowia i samopoczucia. I to jak kształtujemy nasze nawyki żywieniowe będzie miało odbicie w przyszłości. Dlatego nie odkładajmy zdrowia na później i zacznijmy już dziś troszczyć się o to co ważne!

            Jeżeli zauważasz u siebie objawy takie jak:

•  duże pragnienie oraz częste oddawania moczu

•  chudnięcie, mimo normalnej diety

•  drażliwość, apatia

•  zmęczenie, senność

•  łatwo powstające siniaki oraz trudniej gojące się rany

•  sucha, swędząca skóra

•  stany zapalne narządów płciowych

Zgłoś się na wizytę kontrolną do lekarza w celu wykonania rutynowych badań w kierunku cukrzycy!

Bibliografia:

1.  Mirosław Jarosz; „Praktyczny podręcznik dietetyki”, Warszawa Instytut Żywności i Żywienia;

2. Nancy J. Peckenpaugh; „Podstawy żywienia i dietoterapia” wydawnictwo Elsevier

3. Palomer X, Gonzalez-Clemente JM, Blanco-Vaca F, Mauricio D; „Role of vitamin D in the pathogenesis of type 2 diebetes mellitus”, Diabetes Obes Metab 10(3): 158-197,2008;

4. J. Gawęcki, L. Hryniewiecki; „Żywienie człowieka, podstawy nauki o żywieniu”; 

5. P. Gogga, J. Karbowska, W. Meissner, Z. Kochan; „ Rola leptyny w regulacji metabolizmu lipidów i węglowodanów”; Postępy Hig Med Dośw; 65, 255-262, 2011; 

źródło grafiki : google grafika

Zapytaj farmaceutę… Cukrzyca – Galeria Przymorze 28.11.2014 Galeria Przymorze Gdańsk

W związku z tym, że listopad jest miesiącem walki z cukrzycą, a prewencja tej choroby opiera się w pewnym stopniu na odpowiedniej diecie, nie mogło nas zabraknąć na akcji zorganizowanej przez oddział Młodej Farmacji w Gdańsku, a mianowicie „Zapytaj farmaceutę…Cukrzyca” w Galerii Przymorze. Odwiedzający tego dnia centrum handlowe mogli oszacować ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, bazując na prostych pomiarach (glikemia, ciśnienie tętnicze oraz analiza składu ciała) oferowanych przez stoisko akcji. Odpowiadając na dodatkowe pytania dotyczące stylu życia, diety oraz obciążenia rodzinnego tą chorobą „pacjenci” otrzymywali diagnozę. Dla niektórych był to alarmujący znak, że mogą stać się 1 na 3 osoby, które zachorują w przeciągu 10 lat, o ile nie zmienią swoich nawyków i przyzwyczajeń (nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej, brak regulacji nad występującym nadciśnieniem, nadwaga, a nawet otyłość).

„Zapytaj…” zamknęło miesiąc listopad jako międzynarodowy czas walki z cukrzycą, jednak mamy nadzieję, że społeczeństwo Trójmiasta będzie dbało o swoje zdrowie przez cały rok!